10 cô gái ngã ba Đồng Lộc

Kính thưa toàn thể các thầy cô giáo và các em học sinh!

Lật lại những trang sử hào hùng của dân tộc, chúng ta tự hào trước những trận đánh oai hùng trong lịch sử. Và để làm nên những chiến công vang dội đó, ta không thể không kể đến các vị anh hùng đã chiến đấu anh dũng, hi sinh bảo vệ nền độc lập. Trong dòng lịch sử đó, ta tự hào biết bao về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đặc biệt là những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn và những câu chuyện về họ:

“Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường

Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương

Cho đoàn xe kịp thời ra trận

Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa

Đánh lạc hướng thù hứng lấy luồng bom”.

 Đó là  những vần thơ hay nhất, đẹp nhất viết về những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Xúc động trước sự hy sinh vô cùng anh dũng của họ, nhà văn Nghiêm Văn Tân - một công nhân luyện gang thép Thái nguyên, một chàng trai sinh ra từ mảnh đất Hà Thành trong 10 năm thai nghén đã cho ra đời cuốn “Đài hoa tím” dài 182 trang vào năm 1978. Đến năm 2005, hình ảnh bi tráng của các cô gái TNXP lại được nhà văn tái hiện trong cuốn “Mười cô gái ngã ba Đông Lộc”. Cuốn sách  như tấu lên một khúc ca thiên thu về chủ  nghĩa anh hùng cách mạng.

Ấn phẩm không chỉ cuốn hút bởi nội dung mà còn bởi hình thức đơn giản, đẹp và đầy ý nghĩa. Bìa sách được trang trí mộc mạc nhưng đầy ấn tượng. Với gam màu trắng làm nền gợi lên vẻ đẹp, hồn nhiên trong sáng của những nữ TNXP, cuối bìa sách  kết hợp màu xanh, cùng màu đỏ biểu tượng của nhà xuất bản thể hiện sự tin tưởng, niềm hi vọng vào ngày mai chiến thắng . Đặc biệt trên trang bìa còn in hình vầng trăng khuyết xung quanh tỏa sáng vầng hào quang vừa làm dịu đi sự khốc liệt của chiến trang, vừa gợi lên vẻ tươi mát trong tâm hồn của các cô gái giữa nơi bom đạn khói lửa.  Bìa sau của cuốn sách là ảnh tác giả Nghiêm Văn Tân cùng với lời tự bạch của ông để người đọc thấu hiểu được tình cảm, cảm xúc của nhà văn dành cho những nữ TNXP, thế hệ trẻ trong huyền thoại những ngày đánh Mĩ hào hùng của dân tộc.

Cuốn sách gồm 307 trang trên khổ giấy 13x 19cm do NXB Phụ nữ phát hành năm 2012 và hiện đang có tại Thư viện trường THCS Thanh Liệt với mã số TK 487. Tác phẩm được viết theo thể loại truyện ký gồm 3 phần chính và một số hình ảnh minh họa.  

Phần I: ĐÀI HOA TÍM

Phần II: VĨ THANH

Phần III: PHỤ LỤC

 Mặc dù câu chuyện về 10 cô gái thanh niên xung  phong đã được chuyển thể thành phim  nhưng để thấy được từng chi tiết, từng cá tính, từng bức thư rồi từng hành động của các cô gái thanh niên xung phong như thế nào? Xin mời các bạn hãy cùng đến với phần I “Đài hoa tím”, phần này gồm 9 phần nhỏ được thể hiện qua 182 trang của cuốn sách.

Nội dung của "Đài hoa tím", tác giả cẩn thận kể lại từng chi tiết ông gom góp được suốt quá trình tìm về lịch sử cuộc ném bom ác liệt năm 1968 ở Ngã Ba Đồng Lộc.

Trên một câu chuyện có thật về mười cô gái ở tiểu đội 4 đại đội 552 tổng đội 55 – TNXP, dưới ngòi bút chân thực, giản dị của Nghiêm Văn Tân, hình ảnh 10 cô gái hiện lên chân thực, xúc động với những bức chân dung “mỗi người một vẻ”. Mặc dù ở các nữ TNXP mỗi người một tính cách, một hoàn cảnh khác nhau nhưng tất cả chung một chiến hào, chung một lý tưởng, chung một ý chí, đó là chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để dành lấy nền tự do độc lập cho dân tộc. Lúc này sau cuộc tổng tấn công và nổi dậy tết mậu thân năm 1968, ngã ba Đồng Lộc đã trở thành mạch máu giao thông quan trọng, nối liền hậu phương lớn miền Bắc và tiền tuyến lớn Miền Nam. Đế quốc Mỹ biết được điều đó nên đã tìm mọi cách cắt đứt con đường này. Thế nhưng những cô gái TNXP đã dũng cảm xả thân quên mình, quyết “ sống bám cầu, bám đường”. Họ đã luôn chiến đấu với khẩu hiệu “máu có thể chảy, tim có thể ngừng nhưng mạch máu giao thông không bao giờ tắt”. Mưa bom bão đạn không thể làm khuất phục ý chí chiến đấu của họ. Mời các bạn đón đọc những trang 40 đến trang 43 của tác phẩm.

Những giây phút hiếm hoi khi tiếng bom ngừng, các cô lại trở về với cuộc sống đời thường hồn nhiên, vô tư và đặc biệt tuổi trẻ không thể thiếu được tình yêu, tình yêu của anh lính công binh Dương Thanh Vĩnh với cô Xuân Vĩnh Lộc đẹp như thế nào? Mời quý vị và các bạn tìm đọc từ trang 40 đến trang 66 của cuốn sách.

Lật giở những trang tiếp theo của cuốn sách, ta thấy  câu chuyện về họ không thể viết tiếp bởi giây phút định mệnh đã đi vào lịch sử trong tim tôi và mỗi chúng ta, tại ngã ba Đồng Lộc  chiều ngày 24/7/1968, mười cô gái thanh niên xung phong thuộc tiểu đội A4 đã ra làm nhiệm vụ giữa ban ngày,một quả bom đã rơi trước mặt họ. Và điều gì đã xảy ra với họ sau lượt ném bom thứ 15  vào lúc 16h40’? Cả trận địa lặng đi, đồng đội ào khóc nức nở….Tất cả đã hy sinh khi tuổi đời mới 18, đôi mươi – Đó là cái tuổi đẹp nhất của người con gái. Họ đã ra đi, thân xác họ đã vùi sâu trong đất, nhưng tinh thần chiến đấu kiên cường của họ vẫn sống mãi trong tâm trí những người con đất Việt.

Vâng muốn biết rõ sự hy sinh anh dũng của 10 cô gái thanh niên xung phong ra sao và cuộc tìm kiếm thi hài họ đặc biệt là tìm thi hài cô Hồ Thị Cúc như thế nào? Mời  các bạn đón đọc từ trang 150 đến 182 của cuốn sách. Xúc động trước sự hy sinh mất mát và cuộc tìm kiếm thi hài cô Cúc nhà thơ Yến Thanh đã nghẹn ngào viết:                            

“Tiểu đội đã xếp một hàng ngang
Cúc ơi! Em ở đâu không về tập hợp?
Chín bạn đã quây quần đủ mặt:
Nhỏ, Xuân, Hà

Hường, Hợi, Rạng, Xuân, Xanh
A trưởng Võ Thị Tần điểm danh
Chỉ thiếu mình em
Bọn anh đã bới tìm vẹt cuốc
Đất sâu bao nhiêu bọn anh không cần
Chỉ sợ em đau nên nhát cuốc chùng
Cúc ơi! Em ở đâu?...”

Và tôi tin chắc rằng tất cả trong mỗi chúng ta khi đọc cuốn sách sẽ không cầm nổi những giọt nước mắt trước sự hy sinh cảm động và đầy đau thương.
 Khép lại “Đài hoa tím”, Nghiêm Văn Tân  đưa chúng ta đến với phần 2 có tên gọi “ Vĩ thanh”, gồm có hai  "Đêm" và "Ngày". "Đêm" tác giả  kể chuyện chính mình đi tìm lại cuộc đời các cô, lặn lội bao nhiêu lần, vất vả ra sao, đã hoàn thành tác phẩm như thế nào, và tại sao tác giả lại chọn đề tài mười cô gái Ngã Ba Đồng Lộc, một đề tài quá khó đối với một chàng trai Hà Nội. Mời các bạn đến với dòng tâm sự của tác giả từ trang 200 của cuốn sách.

"Ngày" là câu chuyện viễn tưởng vào năm 2018, tác giả cùng con cháu của mình trở lại thăm Đồng Lộc. Và chúng ta hãy cùng với cuộc hành trình “Đêm” và “Ngày” ấy của nhà văn Nghiêm Văn Tân, thắp một nén nhang lên mộ của 10 cô gái TNXP để tỏ lòng biết ơn của mình đối với những người đã ngã xuống nơi chiến trường năm xưa qua những trang sách từ 183 đến trang 282.

Khép lại cuốn sách là phần phụ lục, người đọc như sống lại một ngã ba Đồng Loock huyền thoại qua những tư liệu, đặc biệt là được thấu hiểu những suy nghĩ, tình cảm của tác giả cũng như bạn văn chương của ông về những cô gái thanh niên xung phong, những người đã làm nên chiến thắng vang dội trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ hào hùng của dân tộc.                                    

Qua những trang sách của Nghiêm Văn Tân, ta thấy tất cả như sống lại với cách viết giản dị, chất phác, thật thà như con người của tác giả. Ông cẩn trọng, chi tiết như chính cuộc sống của ông nên từng trang viết khiến cho chúng ta có cảm giác: Mười cô gái Ngã Ba Đồng Lộc vẫn còn đang sống, và sống mãi với chúng ta.

 Cuốn sách “ 10 cô gái ngã ba Đồng Lộc” thực sự là một cuốn sách rất hay và ý nghĩa. Nó toát lên một tinh thần chiến đấu dũng cảm kiên cường, một khí thế hào hùng của lịch sử dân tộc. Ấn phẩm giúp chúng ta không chỉ hiểu rõ về 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc anh hùng, mà còn hiểu được tinh thần chiến đấu của quân và dân ta trong thời kỳ  kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Giờ đây chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đã hồi sinh ngay trên tọa độ chết năm xưa, thời gian có thể khiến cho người ta quên đi bao nhiêu ngã ba trong cuộc đời nhưng khó có ai một lần đi qua mà có thể quên được Ngã ba Đồng Lộc vì nơi đây được xây nên từ máu và nước mắt của các anh hùng. Sự hy sinh anh dũng của Mười cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc cùng với hàng trăm, hàng ngàn các anh hùng liệt sĩ khác sẽ còn vang vọng mãi đến mai sau. Hình ảnh Ngã ba Đồng Lộc quật khởi vươn lên giữa mưa bom lửa đạn còn ghi đậm mãi trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam và bạn bè yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới.